Angelique Guillot-Ławnik

radca prawny

Od 2014 roku specjalizuję się w prawie ubezpieczeń społecznych. Prowadzę Kancelarię Radcy Prawnego w Lublinie specjalizującą się w sporach z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych na terenie całego kraju.
[Więcej >>>]

Wnieś odwołanie od decyzji +48 502 358 833

Odwołanie od decyzji ZUS po terminie. Ważne, czy nie ważne?

Angelique Guillot-Ławnik12 października 2021Komentarze (0)

Odwołanie od decyzji ZUS po terminie - szczesliwa twarzZdarzyło Ci się nie złożyć odwołania w terminie? Na szczęście odwołanie od decyzji ZUS po terminie nie musi oznaczać definitywnego końca Twojej sprawy. 

Tak, tak!

Posłuchaj…

Są sytuacje, w których złożenie odwołania nawet po kilku tygodniach po upływie ustawowego terminu, nie wstrzymuje sądu przed rozpatrzeniem odwołania i przyznania świadczenia.

Co mówią przepisy?

Odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał zaskarżoną decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Organ rentowy przekazuje niezwłocznie odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu.

Odwołanie od decyzji ZUS po terminie

Generalna zasada głosi, że odwołanie wniesione po upływie miesięcznego terminu podlega odrzuceniu, co oznacza, że nie będzie w ogóle rozpatrywane merytorycznie.

Innymi słowy mówiąc, jeśli napiszesz do ZUSu, że chcesz się odwołać od jego decyzji, i spóźnisz się z tym miesiąc, po prostu ZUS nie przekaże Twojego odwołania do sądu.

Na szczęście, jest jednak furtka, gdyż sąd może nie uwzględnić przekroczenia terminu.

Kiedy to się dzieje?

Dzieje się tak pod pewnymi warunkami.

Po pierwsze – jeżeli opóźnienie nie jest nadmierne, oraz…

Po drugie – jeśli nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się (art. 477(9) § 3 k.p.c.).

UWAGA: obie te przesłanki muszą wystąpić łącznie.

Ocena, czy przekroczenie terminu było nadmierne i czy przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawiona uznaniu sądu. Sąd z automatu sprawdza zatem, czy zmieściłeś się w terminie do wniesienia odwołania. Jeśli nie – sąd ocenia rozmiar i przyczyny opóźnienia.

Pamiętaj! Sąd może uznać Twoje odwołanie, pomimo przekroczenia terminu, jeśli nie spóźniłeś się nadmiernie oraz nie miałeś wpływu na przyczyny spóźnienia.

Co oznacza, że opóźnienie jest nadmierne

Niestety (albo stety) przepisy nie dają żadnych wskazówek pokazujących, kiedy opóźnienie jest nadmierne. Kilka wskazówek wyjaśniających dają sądy.

Zdaniem Sądu Najwyższego nadmierne jest opóźnienie wynoszące np.:

  • 18 miesięcy (postanowienie SN z dnia 29.09.1999 r. II UKN 490/99)
  • 13 miesięcy (postanowienie SN  z dnia 18.12.1998 r. II UKN 561/98)
  • 6 miesięcy (postanowienie SN z dnia 22.04.1997 r., II UKN 61/97)

Oczywiście każda sprawa – Twoja również – oceniania jest przez sąd osobno. Wszystko zależy zatem od okoliczności i Twojej sytuacji.

Kiedy przyczyny opóźnienia są niezależne od odwołującego

Sprawdźmy, kiedy przyczyna, że nie złożyłeś odwołanie od decyzji ZUS w terminie, jest niezależna od Ciebie…

To może być na przykład:

  • długotrwała choroba,
  • pobyt za granicą,
  • tymczasowe aresztowanie,
  • nieznajomość prawa,
  • nieporadność,
  • wprowadzenie w błąd przez organ rentowy,
  • nagła niedyspozycja pełnomocnika,
  • niemożliwa do przewidzenia i uniemożliwiająca mu poszukiwanie zastępstwa, itp.

To oczywiście nie są wszystkie przyczyny. Ważne jest to, że nie ma tutaj znaczenia Twoja wina. Okoliczności powinny być obiektywne.

Jeśli zatem z powodu poważniej choroby złożysz odwołanie od decyzji ZUS miesiąc po terminie, istnieje spora szansa, że sąd Twoje odwołanie uwzględni.

Uwaga na Pouczenie w decyzji ZUS

Pamiętaj, bo to jest ważne. Każda decyzja administracyjna, w tym także Twoja decyzja ZUS, powinna zawierać pouczenie, które mówi:

  • czy, oraz
  • w jakim trybie służy od niej odwołanie.

Zdarza się, że organy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych robią w pouczeniu błędy. A zatem odwołanie wniesione przez Ciebie w terminie błędnie wskazanym w pouczeniu zawartym w decyzji jest – uwaga – odwołaniem skutecznie wniesionym. Warto o tym wiedzieć. Tak orzekł NSA z 20 lipca 2010 r., I OSK 840/10.

Podsumujmy raz jeszcze…

Sąd może rozpatrzyć Twoje odwołanie od decyzji ZUS nawet, jeśli się spóźniłeś i nie złożyłeś go w wymaganym terminie, ale warunkiem jest to, że:

  • spóźnienie nie jest nadmierne
  • oraz że nie wynika z Twojej winy

Życzę Ci powodzenia w dochodzeniu swoich praw przed ZUS!

A w razie kłopotów, napisz do mnie po pomoc: kancelaria.lawnik@gmail.com

***

Czytaj o emeryturze pomostowej >>

 

Odwołanie do decyzji ZUS

Angelique Guillot-Ławnik11 października 2021Komentarze (0)

Najczęstszą formą dowiedzenia i obrony swoich praw w styczności z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych jest odwołanie od wydanej przezeń decyzji administracyjnej. W większości spornych przypadków, z tą państwową jednostką organizacyjną administracji rządowej, która w Rzeczpospolitej Polskiej ma służyć realizacji Naszego tj. każdego ustawowo uprawnionego, prawa do zabezpieczenia społecznego, będziemy prowadzić postępowanie mające na celu zmianę wydanej decyzji.

Nazywam się Angelique Guillot – Ławnik i od ponad 6 lat specjalizuje się w prawie ubezpieczeń społecznych, które realizuje powołany Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Będąc na pierwszym roku aplikacji radcowskiej tj. w 2014 roku, rozpoczęłam przygodę z gałęzią prawa, jaką są ubezpieczenia społeczne, na tamten czasookres ledwo znając pojęcia Ubezpieczonego, płatnika składek czy rodzaju ubezpieczeń, nie mówiąc o tym, że myliłam chorobowe ze zdrowotnym.

Jednakże bardzo szybko mnie zainteresowało te zagadnienia prawne, z uwagi na ogromną różnorodność, zaś poznawanie jego kruczków stawało się przyjemnością.

Od ponad 3 lat jestem radcą prawnym i na chwilę obecną śmiało mogę powiedzieć o sobie specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych. Ponadto od ponad 1 roku prowadzę indywidualną Kancelarię Radcy Prawnego w Lublinie specjalizującą się w sporach z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych na terenie niemalże całego kraju.

Z pierwszym z czym miałam do czynienia rozpoczynając przygodę z ubezpieczeniami społecznymi to właśnie kwestie dotyczące odwołania od decyzji ZUS. 

Ściśle przechodząc do tematyki zagadnienia nie można nie wspomnieć o jedynym wręcz prejudycjalnym postępowaniu w sporach z ZUS, ocierającym o dwa systemy prawne:

  • mianowicie postępowaniem administracyjnym, którego przepisy są  właściwe w postępowaniu przed samym Organem rentowym,
  • jak również postępowaniem cywilnym, którego przepisty stają się właściwe w sytuacji złożenia odwołania od decyzji ZUS i przekazania przez Zakład tego odwołania do właściwego Sądu.

Odwołanie do decyzji ZUS nie jest trudną sztuką wymaga skupienia

Zanim Zakład Ubezpieczeń Społecznych
wyda decyzję administracyjną

Nie zawsze i nie w każdym przypadku ZUS kontaktując się z nami, albo My z nim – wyda decyzję administracyjną.

Decyzja taka zostanie wydana po przeprowadzeniu przez Zakład tzw. postępowania administracyjnego na poziomie komórki merytorycznej czyli Wydziału danego Oddziału ZUS w Polsce właściwego dla danego typu spraw – przykładowo – dla spraw emerytalnych – Wydziału Emerytalno-Rentowego – dla spraw dotyczących zadłużeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne – Wydziału Realizacji Dochodów.

Takie postępowanie może zostać zainicjowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w dwojaki sposób, w sytuacji kiedy my wystąpimy do Zakładu o „coś”, bądź z urzędu kiedy to Zakład „znajdzie coś” i będzie chciał nas skontrolować.

Niezależnie od bodźca rozpoczęcia i prowadzenia postępowania, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązany prowadzić je względem Nas zgodnie z powszechnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami postępowania administracyjnego. W wielu przypadkach już na tym etapie ZUS łamie zasady postępowania, co w konsekwencji może skutkować Naszą niewiedzą w obronie swoich praw już w tym wczesnym stadium.

W wielu przypadkach prawidłowa aktywność Ubezpieczonego/Płatnika składek podczas takiego postępowania wyjaśniającego, wyrażająca się w wyczerpującym przedłożeniu żądanych przez Organ dokumentów i złożeniu prawidłowych wyjaśnień, mogłaby skutkować wydaniem pozytywnej decyzji, tym samym zamykając sprawę. 

Trudno wyrazić jakimi czynnikami jest to spowodowane, ale przeważająca większość z Nas szuka pomocy specjalisty dopiero po otrzymaniu decyzji z ZUS, która w sposób niekorzystny rozstrzyga nasze prawa bądź obowiązki. W wielu przypadkach korzystna decyzja mogłaby zostać wydana po przeprowadzonym postępowaniu z prawidłowym naszym udziałem i zaangażowaniem.

Niezależnie od przedmiotu sprawy czyli tego czego dotyczy postępowanie wyjaśniające i czy jest zainicjowane na Nasz wniosek czy z urzędu – tzw. szerokopojęta kontrola przez ZUS, jego przebieg powinien wyglądać tak samo,
z zachowaniem tych samych rygorów prawnych wynikających z kodeksu postępowania administracyjnego.

Rodzaje decyzji administracyjnych wydawanych przez ZUS

ZUS wydaje decyzje praktycznie w każdym zakresie, w którym został ustawowo umocowany do wykonywania zadań z zakresu zabezpieczenia społecznego obywateli.

Do najbardziej popularnych, bo dotyczących każdego z Nas na jakimś etapie naszego życia należą:

  1. zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym tj. ustalania podlegania ubezpieczeniom w oparciu o zgłoszone przez Nas tytuły do ubezpieczeń (umowa o pracę, działalność gospodarcza czy umowa zlecenia itp.);
  2. zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstaw ich wymiaru; 
  3. zasady, tryb i terminy: rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne – w tym zakresie będziemy mieli wszystkie kwestie związane np. z zadłużeniem w ZUS; 
  4. kwestie związane z rodzajami świadczeń (emerytury, świadczenie przedemerytalne, renty i jej rodzaje, zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze, świadczenia rehabilitacyjne, jednorazowe odszkodowania) oraz zasadami i trybem ich przyznawania, bądź zwrotem jeżeli zostaną wykazane ustawowe przesłanki;

Otrzymałeś decyzję z ZUS i co dalej?

Z doświadczenia wiem, że najczęściej dopiero po otrzymaniu decyzji administracyjnej z ZUS, która jest aktem administracyjnym roztaczającym o naszych prawach i obowiązkach, w sytuacji jej niekorzystnego  rozstrzygnięcia – zaczynamy szukać pomocy prawnej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysyła Nam czyli Ubezpieczonym/Płatnikom składek decyzje w formie papierowej za pomocą operatora pocztowego.

Z niewiadomych do końca przyczyn, na pewno związanych z aspektem oszczędności ekonomicznej, ZUS jedne decyzje wysyła listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, inne zaś znajdujemy po prostu w skrzynce pocztowej. Odnośnie kwestii związanej z liczeniem terminu na wniesienie przez Nas odwołania, w przypadku kiedy decyzję otrzymamy listem zwykłym – niech się nią martwi sam Zakład. W razie sporu to on będzie musiał udowodnić, że np. wnieśliśmy odwołanie z przekroczeniem terminu.

Z chwilą odbioru decyzji z ZUS, która wydała dla Nas jakiekolwiek niekorzystne bądź wątpliwe rozstrzygnięcie mamy miesięczny termin na złożenie odwołania. Czyli jeśli otrzymaliśmy decyzję w dniu 15 września – mamy termin do 15 października.

Pouczenie w decyzji z ZUS

Każda decyzja, aby można było ją w świetle przepisów prawa administracyjnego uznać za taki akt – musi spełniać określone kryteria formalne. Jednym z nich jest pouczenie. W każdej decyzji musi znaleźć się pouczenie, które w praktyce brzmi:

W przypadku uznania, że niniejsza decyzja nie jest zgodna z przepisami prawa lub ze stanem faktycznym, można wnieść odwołanie za pośrednictwem organu rentowego do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania – Sądu -Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Po tym terminie staje się prawomocna.

Samo Odwołanie nie jest jakimś skomplikowanym pismem, wystarczy że jasno w nim wskażemy, że nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem zawartym w wadliwej w Naszej ocenie decyzji – wskazując jej datę oraz znak/numer, a także to czego się domagamy.

Większą „moc obrony”, takie odwołanie będzie miało jak dodatkowo wskażemy w nim dowody na poparcie naszych praw, bądź wyprowadzimy umiejętny wywód prawny dotyczący odmiennej interpretacji przepisu prawnego.

Na koniec należy pod takim odwołaniem złożyć swój podpis i w dwóch egzemplarzach przedłożyć w ZUS.

Odwołanie od decyzji ZUS
– lepiej z prawnikiem

Jeżeli sprawę odwołania od decyzji ZUS przekazujemy do prawnika – specjalisty w tym zakresie tj. radcy prawnego lub adwokata – odwołanie zostanie przygotowane w sposób profesjonalny z zachowaniem wszystkich wymogów prawem przewidzianych dla pism procesowych, ze wskazaniem podstaw prawnych, odpowiednich zarzutów i wniosków procesowych, jak również z profesjonalnym uzasadnieniem naszych racji z punktu widzenia interpretacji norm prawnych i obowiązującego w danym zakresie orzecznictwa.

Ponadto wskaże nam jakich dowodów dla pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy powinniśmy poszukać, ustali czy w ogóle nimi dysponujemy  i odpowiednio wypyta o istotne dla sprawy informacje.

Pomimo, że zgodnie z pouczeniem odwołanie kierujemy do Sądu powszechnego, czyli w zależności od rodzaju sprawy do właściwego Sądu Rejonowego lub Sądu Okręgowego, to składamy je za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Bowiem to ZUS decyduje ostatecznie czy takie Odwołanie przekaże do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych czy też nie.

Co się dzieje ze złożonym przez Ciebie
odwołaniem od decyzji ZUS

Z chwilą kiedy złożysz Odwołanie od decyzji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma on 30 dni na jego uwzględnienie i wydanie nowej decyzji uznającej „nasze racje” bądź przekazanie w tym terminie naszej sprawy do właściwego Sądu.

Odwołanie w pierwszej kolejności trafia do Wydziału merytorycznego – czyli tego, który prowadził postępowanie wyjaśniające i wydał decyzję.

Sprawa ponownie jest analizowana z uwzględnieniem podniesionych zarzutów. Komórka merytoryczna po złożeniu odwołania wraz z dowodami albo je uwzględni i wyda nową decyzję uwzględniającą Twoje żądanie – co niestety w praktyce bardzo rzadko się zdarza, albo przygotuje stosowne stanowisko, w którym wyrazi pogląd dlaczego Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i wraz z którym przekaże sprawę do Wydziału Obsługi Prawnej.

W Wydziale tym, w którym pracują prawnicy – specjaliści z prawa ubezpieczeń społecznych oraz radcowie prawni, sprawa ponownie jest analizowana i sporządzana jest odpowiedź na odwołanie wraz z którą i załączonymi Naszymi aktami zawierającymi dokumenty zgromadzone w sprawie – Twoje Odwołanie zostaje przekazane do właściwego Sądu.

Zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego:

§ 1. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów rejonowych.
§ 2. Do właściwości sądów rejonowych należą sprawy:

1) o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński oraz pogrzebowy;
2) o świadczenie rehabilitacyjne;
3) o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, 

W Sądzie sprawa toczy się w ramach reguł właściwych dla procesu cywilnego zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego.

Odwołujący jak i Organ rentowy stają się pełnoprawnymi stronami postępowania – każda walcząc o swoje racje, a wynik zależy od tego która ze stron bardziej udowodni swoje twierdzenia i wykaże stosownymi dowodami jaki istniał rzeczywisty stan faktyczny.

Zdjęcie: Mari Helin on Unsplash

Niezrealizowane świadczenie ZUS

Angelique Guillot-Ławnik15 czerwca 2021Komentarze (0)

PRZEDSIĘBIORCO opłacający składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – DROBNY BŁĄD Twój bądź Twojego księgowego, który może spowodować utratę świadczeń z ZUS.

Permanentnie w mojej Kancelarii pojawiają się sprawy, w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia Klientom – przedsiębiorcom – świadczeń z systemu zabezpieczenia społecznego. A mówiąc prościej – wszelkich zasiłków z ZUS.

Ma to miejsca także w sytuacji popełnienia tylko drobnego błędu przy opłacaniu składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Niezrealizowane świadczenie ZUS
– jakie są przyczyny?

Zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami w tym zakresie tj. ustawie z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych – warunkiem objecia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym jest konieczność terminowego i w pełnej wysokości opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne.

Jednocześnie ustawodawca przewidział i założył pewne sytuacje, które dopuszczają odstępstwo od powyższej reguły wprowadzając art. 14 ust. 2 pkt. 2 w powyżej cytowanym akcie prawnym.

Owe odstępstwo interpretuje się w judykaturze, jak i w utrwalonej linii orzeczniczej jako pojęcie „w uzasadnionych przypadkach”.

Te tzw. uzasadnione przypadki to są przeróżne życiowe zdarzenia – generujące powstanie takich sytuacji jak:

– opłacenie należnej składki po terminie,

– opłacenie należnej składki w terminie ale w nieprawidłowej wysokości,

W razie dojścia do takowych – ubezpieczenie chorobowe wygasa nawet wtedy, gdy – UWAGA – nie ponosiłeś winy za zaistniałą sytuację.

Ustaje ono z mocy ustawy – od miesiąca, za który nie uregulowano należnej składki, czyli w pełnej wysokości. (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2012 r., II UK 188/11).

Jednakże, jeżeli opłacenie należnej składki nastąpiło z nieznacznym przekroczeniem terminu, bądź w niepełnej wysokości oraz wiąże się to z jakimiś szczególnymi okolicznościami np. pomyleniem daty rozpoczęcia przebywania na zwolnieniu lekarskim, to temu służy „instytucja” powołana w/w przepisem prawnym – mianowicie możliwość złożenia…

Wniosku o przywrócenie terminu do opłacenia
należnej składki w sposób prawidłowy. 

Pomimo zaistnienia obiektywnych przesłanek uzasadniających Zakładowi wyrażenie zgody i przywrócenie terminu do „poprawienia błędu”, wyprostowania sytuacji – ZUS często jednak takiej zgody nie wyraża.

Jakie są tego konsekwencje?

Mianowicie takie, że Ubezpieczony nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i w przypadku np. zachorowania, bądź konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem – nie będą mu przysługiwały żadne zasiłki z tego tytułu.

Sprawy błahe, wręcz niekiedy kuriozalne – jednak najczęściej kończące się rozstrzygnięciem właściwego Sądu powszechnego.

Jeżeli podobne ustalenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych poczynił wobec Ciebie zapraszam do kontaktu aby zmienić wadliwą decyzję Organu rentowego.

***

Po całodziennych zmaganiach ze sprawami przeciwko ZUS ukojenie i odprężenie odnajduję zazwyczaj w stworzonym przeze mnie ogrodzie 🙂

Niezrealizowane świadczenie ZUS - dom z ogrodem

ZOSTAŁEŚ ZATRUDNIONY U WSPÓŁMAŁŻONKA NA UMOWĘ O PRACĘ – ZUS może tego nie uznać  i zakwalifikować łączącą Was umowę jako współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Angelique Guillot-Ławnik19 maja 2021Komentarze (0)

W ostatnim czasie wpływają do mojej Kancelarii sprawy, w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznaje zatrudnienia w ramach umowy o pracę żony w firmie męża bądź męża w firmie żony. ZUS stwierdza wydając decyzje administracyjne, iż między stronami istnieje współpraca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.

Odrębne tytuły do ubezpieczeń społecznych

Stosunek pracy (czyli praca na podstawie zawartej umowy o pracę), jak również współpraca osób najbliższych przy prowadzeniu działalności gospodarczej stanowią dwa odrębne tytuły do ubezpieczeń społecznych. Generują one inną wysokość konieczności odprowadzania składek do ZUS i w tym zapewne cały problem.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Z kolei w myśl przepisu art. 13 pkt 5 w/w ustawy – obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby współpracujące – od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności do dnia zakończenia tej współpracy.

Osoba współpracująca

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 11 w/w ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 5 uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Treść tego przepisu wskazuje, że do uznania za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność konieczne jest to, aby osoba ta była jedną z osób w nim wymienionych tj. małżonkiem, dzieckiem własnym, dzieckiem drugiego małżonka, dzieckiem przysposobionym, rodzicem, macochą, ojczymem albo osobą przysposabiającą, pozostawała z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz współpracowała przy prowadzeniu tej działalności.

ZATRUDNIONY U WSPÓŁMAŁŻONKA NA UMOWĘ O PRACĘ Wyroki sądu

W wyroku z dnia 20.05.2008r., II UK 286/07 Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń społecznych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu.

Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą.

W wyroku z dnia 6.01.2009r., II UK 134/08 Sąd Najwyższy zaznaczył natomiast, że zgodnie ze słownikiem języka polskiego współpraca oznacza pracę wykonywaną wspólnie z kimś innym, działalność prowadzoną wspólnie, działanie wraz z innymi w ramach jednego przedsięwzięcia, branie udziału w zbiorowej pracy.

Z wykładni literalnej wynika zatem, iż termin współpraca przy prowadzeniu działalności, którym operuje art. 8 ust. 11 ustawy systemowej zakłada, że współpracujący ma istotny wpływ na tę działalność. Wartość działania w ramach współpracy musi być także znacząca.

Również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23.04.2010r., II UK 315/09 przedmiotowy Sąd stwierdził, że za współpracującego przy prowadzeniu działalności pozarolniczej można uznać tylko taką osobę, która na rzecz tej działalności wykonuje prace takiego rodzaju, rozmiaru i częstotliwości, że mają one wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, że mogą być postrzegane jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności.

Podsumowanie

Podsumowując wskazać należy, że za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń społecznych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu.

Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą. Co istotnie, współpraca przy prowadzonej działalności gospodarczej ma znajdować bezpośrednie przełożenia na zwiększenie zysków przedsiębiorstwa.

Podstawowa cecha stosunku pracy

Podstawową cechą stosunku pracy (art. 22 § 1 Kodeksu Pracy) jest wykonywanie czynności (obowiązków) pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.

Zasadniczym przejawem podporządkowania pracownika wobec pracodawcy jest jego zależność w sferze przedmiotu świadczenia, w ramach której pracodawca wskazuje zadania do wykonania, doprecyzowuje sposób ich realizacji, a także metody i środki, za pomocą których zostaną one wykonane.

Na podporządkowanie pracownika składa się kierownictwo podmiotu zatrudniającego oraz wyznaczenie przez niego czasu i miejsca wykonywania pracy.

Zgodnie z art. 22 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, zaś pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

W wielu przypadkach kiedy formalnie dochodzi do zawarcia umowy o pracę i jest ona przez jednego z małżonków realizowana, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jej nie uznaje, a to najczęściej za sprawą takich przesłanek jak:

  • brak podporządkowania pracowniczego czyli brak relacji „szef-pracownik”,
  • w stosunku pomiędzy podmiotami umowy o pracę występują elementy o charakterze rodzinnym czyli relacja mąż – żona oraz fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego,
  • niekiedy subiektywnego przekonania Zakładu, iż dostarczona – przez strony dokumentacja pozwala na dokonanie interpretacji, iż charter wykonywanej przez pracownika pracy był stały, systematyczny, zorganizowany związany bezpośrednio z wykonywaną działalnością przez współmałżonka czyli, że nie był pracą w ramach stosunku pracy, tylko współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Jeżeli podobne ustalenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych poczynił wobec Ciebie zapraszam do kontaktu aby zmienić błędną decyzję Organu rentowego.

***

Tym razem kolejny specjał, który powstał w chwili przerwy od zawodowych obowiązków. Pyszne ciasto, które uwielbia moja rodzinka, a jego przygotowanie to jedna z wielu pasji… poza pomaganiem jako radca prawny.

***

Po przeczytaniu: „ZOSTAŁEŚ ZATRUDNIONY U WSPÓŁMAŁŻONKA NA UMOWĘ O PRACĘ – ZUS może tego nie uznać i zakwalifikować łączącą Was umowę jako współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej.”, zapraszam również do lektury:

EMERYTURA POMOSTOWA – czyli wszystko, co powinieneś o niej wiedzieć

Angelique Guillot-Ławnik24 marca 2021Komentarze (0)

Zacznijmy od konkluzji. Otóż jeśli pracujesz i spełniasz przesłanki ustawowe, emerytura pomostowa – a dokładniej mówiąc: prawo do tej emerytury uzyskasz od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy (lub ostatniego stosunku pracy, jeśli pracujesz na kilku etatach).

Emerytura pomostowa –
jakie przepisy mają tu znaczenie

Emerytura pomostowa została uregulowana w poniższych aktach prawnych:

  1. Ustawa  z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych – wraz z załącznikiem Nr 1 oraz załącznikiem Nr 2 stanowiąze odpowiednio wykaz prac w szczególnych warunkach oraz wykaz prac o szczególnym charakterze – tzw. nowe wykazy prac
  2. Art. 32 lub 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego. pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (wykazy A i B, które stanowią załącznik do rozporządzenia – tzw. stare wykazy prac).

Możesz przejść na emeryturę pomostową czyli tak zwany pomost do chwili kiedy osiągniesz powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn), jeśli:

    • urodziłeś się po 31 grudnia 1948r.,
    • ukończyłeś co najmniej 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
    • udowodniłeś w sumie co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub
      o szczególnym charakterze,
    • masz co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) stażu ubezpieczeniowego (okresy składkowe i nieskładkowe),
    • wykonywałeś chociaż 1 dzień – w praktyce najlepiej 1 miesiąc czasu – 

przed 1 stycznia 1999r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, która jest wymieniona w dotychczasowych tzw. starych wykazach lub w nowych wykazach prac,

    • wykonywałeś chociaż 1 dzień – w praktyce najlepiej 1 miesiąc czasu – 

po 31 grudnia 2008r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w nowych wykazach prac,

    • rozwiązałeś stosunek (stosunki) pracy.

Ważne!  Aby przejść na emeryturę pomostową, musisz spełnić łącznie wszystkie wymienione warunki.

Praca w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze

Emerytura pomostowa przysługuje osobom, które wykonywały prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w pełnym wymiarze czasu pracy- jest to najistotniejsza i najbardziej problematyczna do spełnienia przesłanka aby móc otrzymać omawiane świadczenie

Aby ustalić Twój co najmniej 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zostają zsumowane okresy Twojej pracy, którą wykonywałeś:

– przed 1 stycznia 1999r. w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu dotychczasowych przepisów, czyli wg. starych wykazów, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

– przed 1 stycznia 2009r., w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze według nowych wykazów prac, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

 – po 31 grudnia 2008r. w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze według nowych wykazów prac, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

Najważniejsze w tej emeryturze jest fakt konieczności pracy w warunach szczególnych co najmniej miesiąc przed 01.01.1999r. (według starych bądż nowych wykazów prac) oraz co najmniej miesiąc po 31.12.2008r. (według nowych wykazów prac).

Możesz uzyskać emeryturę pomostową, mimo że po 31 grudnia 2008r. nie wykonywałeś pracy w szczególnych warunkach, która jest wymieniona w nowych wykazach prac, jeśli:

– na 01 stycznia 2009r. masz 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienionej w nowych wykazach prac, 

– przed 1 stycznia 1999r. wykonywałeś prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w dotychczasowych lub w nowych wykazach prac,

– masz odpowiedni staż ubezpieczeniowy pracy (okres składkowy i nieskładkowy) – co najmniej 20 lat – jeśli jesteś kobietą, lub 25 lat – jeśli jesteś mężczyzną,

– posiadasz wiek, który uprawnia Cię do emerytury pomostowej 

– rozwiązałeś stosunek (stosunki) pracy.

Warunki: odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego, wieku emerytalnego, który uprawnia Cię do emerytury pomostowej, rozwiązania stosunku pracy mogą być spełnione po 31 grudnia 2008r.

Twoje prawo do emerytury pomostowej powstaje w momencie, w którym spełnisz ostatni  z warunków, wymaganych przez przepisy prawne (np. w dniu, w którym ukończysz wiek emerytalny). 

Należy jednak złożyć wniosek o przyznanie emerytury najpóźniej w miesiącu, w którym został spełniony ten warunek.

Jeśli pracujesz i spełniasz pozostałe przesłanki ustawowe, aby przyznać emeryturę pomostową, uzyskasz prawo do niej od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy (lub ostatniego stosunku pracy, jeśli pracujesz na kilku etatach).

Emerytura pomostowa i zasiłek chorobowy
lub świadczenie rehabilitacyjne

Jeśli ubiegasz się o emeryturę pomostową i pobierasz zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne, prawo do emerytury pomostowej uzyskasz dopiero od dnia, w którym przestaniesz pobierać zasiłek lub świadczenie rehabilitacyjne. Musisz złożyć wniosek, bowiem każde nasze „roszcznie” względem ZUS musi wynikać ze złożonego przez nas wniosku.

Jeżeli wniosek o emeryturę pomostową zgłosisz w miesiącach następujących po miesiącu spełnienia ostatniego z warunków wymaganych do nabycia uprawnień lub zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego bądź świadczenia rehabilitacyjnego, prawo do emerytury powstaje od pierwszego dnia miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek.

Okres pracy do emerytury pomostowej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpatrując wniosek o przyznanie prawa do emerytury NIE ZALICZY do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze okresów, w których praca nie była świadczona, za które wypłacono wynagrodzenie  za czas niezdolności do pracy lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, czyli okresów pobierania:

 – zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego,

 – zasiłku opiekuńczego lub macierzyńskiego,

Jak również okresów:

–  urlopu wychowawczego,

 – urlopu bezpłatnego,

 – służby wojskowej.

Ważne:

Jeśli chodzi o zasiłki (chorobowy, opiekuńczy, macierzyński), jak również świadczenie rehabilitacyjne praktyka ZUS w tym zakresie jest nieprawidłowa boweim brak jest podstaw prawnych do wyłączenia w/w okresów z możliwości ich doliczenia do 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ważne:

Jeśli chodzi o okresy służby wojskowej – także praktyka Zakładu jest nieprawidłowa – w szczególności w sytuacji kiedy pracownik (mężczyzna) świdcząc pracę w warunkach szczególnych – przeszedł do obowiązku odbycia zasadniczej służby wojskowej, jak również po jej zakończeniu powrócił do jej świadczenia na stym samym stanowisku, u tego samego pracodawcy.

Odwołanie od decyzji ZUSEmerytura pomostowa zostanie przyznana w sytuacji rozwiązania stosunku pracy. 

Jeśli złożyłeś wniosek o emeryturę pomostową i załączyłeś do niego dokumenty niezbędne do ustalenia emerytury pomostowej, w szczególności:

  • zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
  • orzeczenie o niezdolności do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej, ale nie rozwiązałeś stosunku pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda decyzję odmowną, tak samo sąd powszechny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – także wyda decyzję negatywną.

Odmowa przyznania emerytury pomostowej

W sytuacji, gdy jedyną przyczyną odmowy przyznania emerytury pomostowej będzie nierozwiązanie stosunku (stosunków) pracy – w decyzji odmawiającej przyznania świadczenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyraźnie stwierdzi ten fakt, tak abyś miał pewność, że jeśli ponownie zgłosisz wniosek o emeryturę pomostową po rozwiązaniu stosunku pracy świadczenie to zostanie Ci przyznane.

Jest to bardzo radykalna do spełnienia przesłanka, którą ustawodawca nałożył na Ubezpieczonych – którzy często z obawy przed utratą żródła dochodu po prostu rezygnują z walki o to świadczenie emerytalne.

Jeśli Twój przypadek rodzi jakiekolwiek wątpliwości  – zapraszam do kontaktu celem indywidualnego omówienia sprawy i możliwości ubiegania się o emeryturę pomostową.

***

Choć większość czasu pochłania mi praca zawodowa, w szczególności z gałęzią prawa, jaką są ubezpieczenia społeczne, to jednak nie samymi sprawami związanymi z ZUS się żyje….  Z utęsknieniem wyczekuję wiosny.. zbliżających się Świąt i taką też aurę czaruję w swoim domku, aby przyjemniej spędzało się chwile w gronie rodzinnym.

PS. Na zdjęciu jest babka, którą piekę co roku na święta. Daj mi znać, jeśli chcesz, abym podzieliła się z Tobą moim przepisem 🙂

← Poprzednie wpisy