W dzisiejszym artykule temat trudny, ale mam nadzieję, że udało mi się go dobrze i zrozumiale dla Ciebie opisać: Wypłata niezrealizowanego świadczenia dotyczącego wyrównania świadczenia emerytalnego po zmarłej osobie bliskiej.
Artykuł ten powstał na podstawie sytuacji mojej klientki – nazwijmy ją panią Joanną – co jest oczywiście imieniem fikcyjnym.
Cała historia przedstawiała się tak:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił pani Joannie wypłaty niezrealizowanego świadczenia dotyczącego wyrównania emerytury po zmarłej matce.
Jako powód odmowy ZUS wskazał, iż:
ponowne ustalenie wysokości emerytury powszechnej ma zastosowanie do świadczeń do których prawo istniało w dniu wydania decyzji w sprawie ponownego ustalenia wysokości świadczenia, zaś ponowne ustalenie wysokości emerytury z urzędu mogło nastąpić po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19.06.2020r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS tj. w dniu 12.01.2021r.
Zgon matki pani Joanny nastąpił w dniu 24.08.2020r., a mimo tego ZUS uznał brak podstaw do ponownego ustalenia wysokości emerytury i wypłaty z tego tytułu niezrealizowanych świadczeń.
Jak się ta sprawa potoczyła dalej, przeczytasz nieco niżej. Wcześniej jednak zajmijmy się szczegółami prawnymi.
Wypłata niezrealizowanego świadczenia dotyczącego wyrównania świadczenia emerytalnego po zmarłej osobie bliskiej
Jako bliscy osoby zmarłej jesteśmy uprawnieni do wypłaty świadczeń należnych tej osobie do dnia jej śmierci (jeśli jesteś ciekawy, to wynika to z art. 136 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
Nie każdy jednak wie, iż jesteśmy także uprawnieni do niezrealizowanego świadczenia, m.in. jeżeli dotyczyło ono ponownego ustalenia wysokości emerytury powszechnej przysługującej kobietom urodzonym 1953r., wynikającego z ustawy z dnia 19.06.2020r. o zmianie w/w ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Czytaj też: Polski ład a składka zdrowotna
Niestety przepisy nowelizujące w poprzednich latach ustawę o emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stały się krzywdzące dla kobiet urodzonych w 1953r., w taki sposób, iż od 1 stycznia 2013r. wysokość emerytury, która przysługiwała w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, miała być pomniejszana o kwotę już pobranych emerytur wcześniejszych, o ile Panie urodzone w 1993r. nabyły i realizowały prawo do emerytury wcześniejszej.
I te kobiety w momencie osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (w roku 2013) nie miała możliwości otrzymania pełnowymiarowego świadczenia emerytalnego. Przyczyną tej sytuacji był wprowadzony wówczas art. 24 ust. 1b ustawy, który to pomniejszał kwotę emerytury powszechnej o wysokość pobranych już tzw. „emerytur wcześniejszych”.
Kłopoty tysięcy kobiet
Sytuacja, w której znalazła się wówczas znaczna liczba kobiet w całym kraju była szczególnie niekorzystna, ponieważ w momencie, w którym wspomniana grupa kobiet zdecydowała się przejść na wcześniejszą emeryturę omawiana nowelizacja nie istniała i nie można było się spodziewać, że za kilka lat tak mocno ograniczy wysokość świadczeń należnych tym osobom.
Trybunał Konstytucyjny w sprawie P 20/16 w stosunku do kobiet urodzonych w 1953r. uznał za niekonstytucyjny mechanizm obniżania podstawy obliczania emerytury „bez uprzedzenia”. Uznał, że kobieta urodzona w 1953r. decydując się przejść na wcześniejszą emeryturę, nie mogła mieć wiedzy, że może to wpłynąć na wysokość jej świadczenia powszechnego, czyli ostatecznego i dożywotniego.
Zadość, spowodowaną wówczas niesprawiedliwością uczyniła w/w nowela z 19 czerwca 2020r., która art. 194i wyłączyła stosowanie wspomnianego już art. 25 ust. 1b, przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury.
Co w sytuacji, kiedy Ubezpieczona nabyła prawo, ale nie dożyła jego realizacji, nie dożyła do tej technicznej czynności wypłaty nienależnie potrącanej emerytury?
Dalsza część historii pani Joanny
I właśnie analogiczna sprawa została z sukcesem poprowadzona i zakończona dla wspomnianej pani Joanny – uprawnionej córki po matce, która nie dożyła i nie otrzymała należnego jej wyrównania emerytury.
W dniu 12 lipca 2020r. matka pani Joanny nabyła prawo do przeliczenia jej świadczenia mocą w/w nowelizacji przepisów, zaś tylko realizacja tego prawa miała nastąpić z urzędu w dniu 12.01.2021r. i do tej technicznej czynności uprawniona nie dożyła.
Czytaj też: Odwołanie od decyzji ZUS złożone po terminie
W tym stwierdzeniu zawiera się istota całej przedmiotowej sprawy, a mianowicie nabycie przez zmarłą prawa, którego reazlizacja została odroczona w czasie.
Podkreślić należy, że ustawa z dnia 19.06.2020r. zmianie emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych miała na celu unormowanie sytuacji kobiet z rocznika 1953r., które po wyroku TK uzyskały prawo do przeliczenia emerytury powszechnej bez pomniejszania jej o pobraną emeryturę wcześniejszą.
Dlatego wniosek zmarłej uprawnionej, w którym wyraźnie powołuje się na nowy przepis art. 194i ustawy miał na celu przyznanie jej prawa do emerytury na podstawie art. 24 ustawy w zw. z art. 194i.
To nabycie prawa przez Ubezpieczoną znajduje ochronę prawną w najważniejszym akcie normatywnym jakim jest Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, a wyrażającym się w konstytucyjnej zasadzie ochrony praw nabytych.
ZUS, jako profesjonalny organ państwowy zajmujący się ustalaniem prawa do świadczeń emerytalnych i ich wysokości, winien szeroko rozpoznawać żądania ubezpieczonych, zgodnie z ich intencją, a nie tylko w sposób formalny.
Podsumowując…
Prawidłowe ustalenie faktu, iż zmarła nabyła prawo do ponownego obilczenia powszechnego świadczenia emerytalnego i w konsekwencji wypłaty wyrównania emerytury z tego tytułu – w pełnym zakresie uprawnia córę zmarłej, do poboru w/w przedmiotowego wyrównania jako niezrealizowanego świadczenia w trybie art. 136 w/w ustawy emerytalnej.
Właściwy Sąd Okręgowy do rozpoznania przedmiotowej sprawy podzielił argumenty zawarte w odwołaniu od wydanej przez ZUS decyzji, zmienił ją i przyznał pani Joannie prawo do niezrealizowanego świadczenia.
***
Czytaj też: Wycofanie odwołania od decyzji ZUS
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }