W ostatnim czasie wpływają do mojej Kancelarii sprawy, w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznaje zatrudnienia w ramach umowy o pracę żony w firmie męża bądź męża w firmie żony. ZUS stwierdza wydając decyzje administracyjne, iż między stronami istnieje współpraca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.
Odrębne tytuły do ubezpieczeń społecznych
Stosunek pracy (czyli praca na podstawie zawartej umowy o pracę), jak również współpraca osób najbliższych przy prowadzeniu działalności gospodarczej stanowią dwa odrębne tytuły do ubezpieczeń społecznych. Generują one inną wysokość konieczności odprowadzania składek do ZUS i w tym zapewne cały problem.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Z kolei w myśl przepisu art. 13 pkt 5 w/w ustawy – obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby współpracujące – od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności do dnia zakończenia tej współpracy.
Osoba współpracująca
Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 11 w/w ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 5 uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Treść tego przepisu wskazuje, że do uznania za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność konieczne jest to, aby osoba ta była jedną z osób w nim wymienionych tj. małżonkiem, dzieckiem własnym, dzieckiem drugiego małżonka, dzieckiem przysposobionym, rodzicem, macochą, ojczymem albo osobą przysposabiającą, pozostawała z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz współpracowała przy prowadzeniu tej działalności.
Wyroki sądu
W wyroku z dnia 20.05.2008r., II UK 286/07 Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń społecznych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu.
Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą.
W wyroku z dnia 6.01.2009r., II UK 134/08 Sąd Najwyższy zaznaczył natomiast, że zgodnie ze słownikiem języka polskiego współpraca oznacza pracę wykonywaną wspólnie z kimś innym, działalność prowadzoną wspólnie, działanie wraz z innymi w ramach jednego przedsięwzięcia, branie udziału w zbiorowej pracy.
Z wykładni literalnej wynika zatem, iż termin współpraca przy prowadzeniu działalności, którym operuje art. 8 ust. 11 ustawy systemowej zakłada, że współpracujący ma istotny wpływ na tę działalność. Wartość działania w ramach współpracy musi być także znacząca.
Również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23.04.2010r., II UK 315/09 przedmiotowy Sąd stwierdził, że za współpracującego przy prowadzeniu działalności pozarolniczej można uznać tylko taką osobę, która na rzecz tej działalności wykonuje prace takiego rodzaju, rozmiaru i częstotliwości, że mają one wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, że mogą być postrzegane jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności.
Podsumowanie
Podsumowując wskazać należy, że za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń społecznych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu.
Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą. Co istotnie, współpraca przy prowadzonej działalności gospodarczej ma znajdować bezpośrednie przełożenia na zwiększenie zysków przedsiębiorstwa.
Podstawowa cecha stosunku pracy
Podstawową cechą stosunku pracy (art. 22 § 1 Kodeksu Pracy) jest wykonywanie czynności (obowiązków) pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.
Zasadniczym przejawem podporządkowania pracownika wobec pracodawcy jest jego zależność w sferze przedmiotu świadczenia, w ramach której pracodawca wskazuje zadania do wykonania, doprecyzowuje sposób ich realizacji, a także metody i środki, za pomocą których zostaną one wykonane.
Na podporządkowanie pracownika składa się kierownictwo podmiotu zatrudniającego oraz wyznaczenie przez niego czasu i miejsca wykonywania pracy.
Zgodnie z art. 22 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, zaś pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.
W wielu przypadkach kiedy formalnie dochodzi do zawarcia umowy o pracę i jest ona przez jednego z małżonków realizowana, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jej nie uznaje, a to najczęściej za sprawą takich przesłanek jak:
- brak podporządkowania pracowniczego czyli brak relacji „szef-pracownik”,
- w stosunku pomiędzy podmiotami umowy o pracę występują elementy o charakterze rodzinnym czyli relacja mąż – żona oraz fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego,
- niekiedy subiektywnego przekonania Zakładu, iż dostarczona – przez strony dokumentacja pozwala na dokonanie interpretacji, iż charter wykonywanej przez pracownika pracy był stały, systematyczny, zorganizowany związany bezpośrednio z wykonywaną działalnością przez współmałżonka czyli, że nie był pracą w ramach stosunku pracy, tylko współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej.
Jeżeli podobne ustalenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych poczynił wobec Ciebie zapraszam do kontaktu aby zmienić błędną decyzję Organu rentowego.
***
Tym razem kolejny specjał, który powstał w chwili przerwy od zawodowych obowiązków. Pyszne ciasto, które uwielbia moja rodzinka, a jego przygotowanie to jedna z wielu pasji… poza pomaganiem jako radca prawny.
***
Po przeczytaniu: „ZOSTAŁEŚ ZATRUDNIONY U WSPÓŁMAŁŻONKA NA UMOWĘ O PRACĘ – ZUS może tego nie uznać i zakwalifikować łączącą Was umowę jako współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej.”, zapraszam również do lektury:
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }